ایمنی کار در حین اجرا

ایمنی کار در حین اجرا:افزایش جمعیت شهری و نیاز به محل سکونت و کار در شهر ها و به خصوص شهر های بزرگ افزایش تراکم و افزایش ارزش املاک را به دنبال دارد.این افزایش هاعموما باعث توسعه عمودی شهر ها و افزایش طبقات ساختمانها در بالا و زیر همکف می شود.افزایش طبقات ساختمانها از یک طرف مدت ساخت را افزایش می دهد و از طرف دیگر نیاز به فضای شهری برای حمل و نقل،تخلیه و جابجایی مصالح و اجرای عملیات ساختمانی را افزایش می دهد.ساخت و ساز وسیع و حجیم در مناطق شهری اثر جدی بر ایمنی،محیط زیست و زندگی روزمره ساکنین این مناطق می گذارد.در چند دهه اخیر در اکثر کشورهای صنعتی و پیشرفته و یا در حال توسعه،ضوابط و مقرراتی کارساز برای کاهش خطرات ناشی از اجرای عملیات ساختمانی تدوین شده است.

عملیات ساختمانی

عملیات ساختمانی عبارت است از تخریب،خاکبرداری،خاکریزی،کود برداری،پی سازی،احداث بنای موقت و دائم،توسعه،تعمیر اساسی و تقویت بنا،نماسازی،محوطه سازی و ساخت قطعات پیش ساخته در محل کارگاه ساختمانی،حفر چاه ها و مجاری اب و فاضلاب و سایر تاسیسات زیربنایی.

کارگاه ساختمانی

کارگاه ساختمانی محلی است که یک یاتعدادی از عملیات ساختمانی در ان انجام شود.در صورت اخذ مجوز برای استفاده از معابر مجاور کارگاه جهت انبار کردن مصالح،یا استقرار تجهیزات و ماشین الات،این محل ها نیز جزءکارگاه ساختمانی محسوب می شود.

محل کار

محل کار محلی است در محدوده کارگاه ساختمانی که در اختیار کارفرما باشد و کارگران به درخواست و به حساب کارفرما در ان مشغول کار باشند و برای انجام کار با انجا وارد شوند.

وسایل و تجهیزات

وسایل و تجهیزات عبارت است از ابزار،ماشین الات،داربست ها،نردبان،سکوها،و تجهیزات مشابه که در کارگاه ساختمانی به کار گرفته می شوند.

مرجع رسمی ساختمان

مرجع رسمی ساختمان مرجعی استکه طبق قانون،مسئول صدور پروانه ساختمان و نظارت و کنترل بر امر ساختمان سازی در محدوده مورد عمل خود باشد.

مرجع ذیصلاح

مرجع ذیصلاح مرجعی است که طبق قانون،صلاحیت تدوین،تصویب یا ابلاغ ضوابط و مقررات مشخصی را داشته باشد.

ایمنی کار در حین اجرا

شخص ذیصلاح

شخص ذیصلاح شخصی است که حسب مورد دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی یا کاردانی یا تجربی در رشته مربوط از وزارت راه و شهر سازی یا دارای صلاحیت نظارت بر امور ایمنی،بهداشت کار و محیط زیست،یا پروانه مهارت فنی از وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی در رشته مربوط و یا گواهی ویژه تردد و کار با ماشین الات ساختمانی از اداره راهنمایی و رانندگی باشد.

مهندس ناظر

مهندس ناظر شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار در یکی از رشته های موضوع قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان است که بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه اشتغال خود نظارت می نماید.

سازنده(مجری)

سازنده(مجری)شخصی است حقیقی یا حقوقی که در زمینه اجرای ساختمان دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت راه و شهر سازی است و با عقد قراردادهای همسان که با صاحب کار منعقد می نماید،اجرای عملیات ساختمانی را براساس نقشه های مصوب،مقررات ملی ساختمان و  سایر مدارک منضم به قرارداد بر عهده دارد.سازنده ساختمان نماینده صاحب کار در اجرای عملیات ساختمان بوده و پاسخگوی کلیه مراحل اجرای کار به ناظر و دیگر مراجع نظارت و کنترل ساختمان می باشد.

صاحب کار

ایمنی،بهداشت کار و حفاظت محیط زیست مربوط به ان را بر طبق قرارداد کتبی به مجری واگذار می نماید.در صورتی که صاحب کار دارای پروانه اشتغال به کار در زمینه اجرا باشدو خود راسا عملیات اجرایی را عهده دار شود، سازنده نیز محسوب می شود.

ایمنی  کار در حین اجرا

پیمانکار

پیمانکار شخصی است حقیقی یا حقوقی که به عنوان پیمانکار جزء یا فرعی اجرای قسمتی از عملیات ساختمانی را بر طبق قرارداد کتبی با سازنده عهده دار می شود.

خویش فرما

خویش فرما شخص حقیقی ذیصلاحی است که در کارگاه ساختمانی بدون بکارگیری کارگران دیگر و بر طبق قرارداد کتبی پیمانکاری،مسئولیت انجام قسمت یا قسمتهایی از عملیات ساختمانی را برعهده می گیرد.خویش فرما در کارگاه ساختمانی پیمانکار جزء یا فرعی محسوب می شود.

کارفرما

کارفرما خصی است حقیقی یا حقوقی که یک یا چند نفر کارگر را در کارگاه ساختمانی به هزینه خود و با پرداخت مزد به کار می گمارد ،اعم از اینکه پیمانکار جزء سازنده یا صاحب کار باشد.

کارگر

کارگر شخصی است حقیقی که در کارگاه ساختمانی در مقابل دریافت مزد به در خواست و با هزینه کارفرما کار کند.

ایمنی کار در حین اجرا

ایمنی

ایمنی عبارت است:مصون بودن کلیه کارگران و افرادی که به نحوی در کارگاه ساختمانی با عملیات ساختمانی ارتباط دارند

مصون و محفوظ بودن کلیه افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (شعاع موثر)کارگاه ساختمانی عبور و مرور ،فعالیت یا زندگی می کنند.

حفاظت و مراقبت از ابنیه،خودروها،تاسیسات،تجهیزات و نظایر ان در داخل یا مجاورت کارگاه ساختمانی.

خطر

خطر به شرایطی اطلاق می شود که دارای پتانسیل رساندن اسیب و صدمه به افراد،خسارت به وسایل،تجهیزات ،بناها و از بین بردن مواد یا کاهش کارایی در اجرای یک عمل از قبل تعیین شده باشد.

بهداشت کار (بهداشت حرفه ای)

بهداشت کار عبارت است از علم و فن پیشگیری از بیماری های ناشی از کار و ارتقای سطح سلامتی افراد شاغل از طریق کنترل عوامل زیان اور محل کار.

محیط زیست

محیط زیست عبارت است از سلامت و بهداشت کلیه افرادی که در مجاورت یا نزدیکی (شعاع موثر)کارگاه ساختمانی عبور و مرور ،فعالیت یا زندگی می کنند و همچنین جلوگیری از الودگی هوا،اب،خاک و الودگی صوتی ناشی از عملیات ساختمانی.

حادثه

حادثه رخدادی غیر عمد است که به طور غیر منتظره ای اتفاق افتد و باعث خسارت مالی یا صدمه جانی شود.

حادثه ناشی از کار

حادثه ناشی از کار رخدادی است که در حین انجام وظیفه و به سبب ان برای شاغلین در کارگاه ساختمانی اتفاق افتد.همچنین حوادثی که حین کمک رسانی به افراد حادثه دیده نیز رخ دهد حادثه ناشی از کار محسوب می گردد.

بیماری ناشی از کار یا بیماری شغلی

بیماری ناشی از کار یا بیماری شغلی بیماری است که در اثر اشتغال در محل کار برای کارگر به وجود امده یا تشدید شده و عوامل اصلی و مرتبط با ان در محل کار و به عنوان عامل زیان اور در محل کار موجود می باشد.

ریسک

حاصلضرب احتماع وقوع یک رویداد یا مواجهه با عوامل زیان اور در پیامدهای حاصل از ان راریسک می گویند.به بیان دیگر ریسک عبارت است از احتمال بوجود امدن اسیب و صدمه از یک خطر معین.

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک عبارت است از شناسایی مخاطرات احتمالی،ارزیابی ریسک هایی که ممکن است از مخاطرات فوق بوجود ایند،تصمیم گیری و برنامه ریزی در مورد اقدامات کنترلی به منظور اجتناب یا کاهش سطح ریسک ها،اجرای اقدامات کنترلی،مشاهده و بازبینی موثر بودن اقدامات و مستند سازی انها.

ارزیابی ریسک

ارزیابی ریسک یک روش منطقی برای تعیین اندازه کمی و کیفی خطرات ،و بررسی پیامد های بالقوه تاشی از حوادث احتمالی بر روی افراد،مواد،تجهیزات و محیط است.،در حقیقت از این طریق میزان کار امدی روش های کنترلی موجود مشخص شده و داده های با ارزشی برای تصمیم گیری در زمینه کاهش ریسک خطرات ،بهسازی سیستم های کنترلی و برنامه ریزی برای واکنش به انها فراهم می شود.

کار در ساعت غیر عادی

کار در ساعت غیر عادی عبارت از کاری است که در خارج از وقت عادی و یا از پیش تعیین شده انجام شود.نگهبان و کارگران حفاظت و ایمنی ،کار در ساعت غیر عادی تلقی نمی شود.

کار در شب

کار در شب عبارت از کاری است که بین ساعت 22 لغایت 6 بامداد روز بعد انجام گیرد.

سازه موقت

سازه موقت سازه ای است که برای تجهیز کارگاه و در جهت اجرای عملیات اصلی و حفاظتی به صورت موقت اجرا می شود.این سازه باید طبق ایین نامه های مربوط دارای پایداری و استحکام لازم در مقابل بارهای وارده باشد.

ایمنی  کار در حین اجرا

مجوزهای خاص و اقدامات قبل از اجرا

قبل از شروع عملیات ساختمانی اقدامات زیر باید توسط سازنده انجام شود:

کلیه پروانه ها و مجوز های لازم به منظور اجرای عملیات ساختمانی،تخلیه وانبار کردن مصالح و تجهیزات ،پارک ماشین الات ساختمانی در پیاده روها،خیابان و سایر فضاهای عمومی،استفاده از تسهیلات عمومی و همچنین کار در شب از مراجع ذیربط اخذ شود.مسدود و یا محدود نمودن پیاده روها و معابر عمومی مجاز خواهد بود.

طرح تجهیز کارگاه:نحوه حفاظت از درختان داخل و مجاور کارگاه و همچنین در اجرای دستورالعمل اجرایی گود برداری و نحوه حفاظت و پایداری دیواره های گود تهیه و به تایید مرجع رسمی ساختمان رسیده و یک نسخه از ان جهت نظارت در اختیار ناظر قرار گیرد.

نقشه های اجرایی بررسی و در صورت مشاهده اشکال،نظرات پیشنهادی برای اصلاح به طور کتبی به صاحب کار و طراح اعلام شود.

برنامه زمانبندی کار،ساختار سازمانی اجرای کار،شرح وظایف و مسئولیت های کارکنان کلیدی و مستندات مربوط به تایید صلاحیت انها کتبا به اطلاح صاحب کار و مهندس ناظر برسد.

بیمه مسئولیت مدنی و شخص ثالث کارگاه و همچنین بیمه اجباری کارگران ساختمانی برقرار گردد.

گاز و سایر تاسیسات زیر بناییقبل از تخریب و گودبرداری.

سازنده موظف است کلیه نقشه ها و مشخصات فنی وسایل و سازه های حفاظتی از قبیل راهرو سرپوشیده موقت،حصار حفاظتی موقت،توقفگاه و گذر گاه وسایل،تجهیزات و ماشین الات ساختمانی و همچنین شمع ها ،سپرها،پایه های پل ها،حفاظ ها و دست انداز ها و وسایل و تجهیزاتی از قبیل را قبل از ساخت،نصب و بکارگیری به تایید شخص ذیصلاح دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی برساند و یک نسخه از ان جهت نظارت در اختیار مهندس ناظر قرار دهد. نقشه ها و مشخصات فنی راهرو سرپوشیده و حصار حفاظتی موقت باید به تایید مرجع رسمی ساختمان نیز برسد.

در کارگاه های با زیر بنای بیش از 3000 متر مربع ویا 18 متر ارتفاع از روی پی،معرفی شخصی ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی

،بهداشت کار و حفاظت محیط زیست الزامی می باشد.بعلاوه با توجه به دستور العمل اجرایی گود برداری های ساختمانی ابلاغی وزارت راه و شهر سازی در گود برداری یا خطر زیاد و بسیار زیاد بکارگیری شخص ذیصلاح و اشنا به مسائل ایمنی گود برداری به عنوان مسئول ایمنی کارگاه گود برداری الزامی است.تعیین مسئول ایمنی رافع مسئولیت های اصلی سازنده نمی باشد.در صورت احتمال وقوع حادثه سازنده موظف است تا تامین ایمنی و حفاظت لازم از ادامه عملیات ساختمانی در موضع خطر خودداری نماید.در صورت وقوع حادثه منجر به خسارت ،جرح یا فوت سازنده موظف است پس از انجام اقدامات فوری برای رفع خطر مراتب را حسب مورد به مراجع ذیزبط گزارش نماید.

کارفرما نباید به هیچ کارگری اجازه دهد که خارج از ساعت عادی کار به تنهایی مشغول به کار باشد.در صورت انجام کار در ساعت غیر عادی ،باید روشنایی کافی،امکان برقراری ارتباط و نیز تمام خدمات مورد نیاز کارگران فراهم شود.

مهندس ناظر موظف به نظارت بر اجرای مقررات در عملیات ساختمانی می باشد.هر گاه مهندس ناظر در ارتباط با عملیات ساختمانی،مواردی را خلاف این مبحث مشاهده نماید باید ضمن تذکر کتبی به سازنده مراتب را به مرجع رسمی ساختمان اعلم نماید.

شهر داری و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان و همچنین سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز باید بر عملکرد سازنده و مهندس ناظر نظارت نمایند.در صورت بروز تخلف باید مراتب به شورای انتظامی نظام مهندسی ساختمان گزارش گردد.